گری کاسپاروف

گری کیموویچ کاسپاروف (متولد 13 آپریل 1963) استادبزرگ شطرنج، قهرمان سابق شطرنج جهان، نویسنده، و فعال سیاسی روس است که از سوی بسیاری به عنوان بهترین بازیکن شطرنج همه دوران به شمار می‌شود. از سال 1986 تا کناره‌گیری‌اش از مسابقات حرفه‌ای شطرنج در سال 2005، کاسپاروف برای 225 ماه از 228 ماه در رتبه شماره 1 شطرنج‌بازهای جهان قرار گرفت. بالاترین ریتینگ او 2581 بود که در سال 1999 به دست آورد، و این آمار بالاترین رکورد ثبت شده در جهان بود تا اینکه مگنوس کارلسن در سال 2013 او را پشت سر گذاشت. کاسپاروف همچنین رکورد بیشترین پیروزی متوالی در تورنمنت‌های حرفه‌ای (15) و بیشترین اسکار شطرنج (11) را هم در اختیار دارد.

کاسپاروف در سال 1985 در سن 22 سالگی با شکست دادن آناتولی کارپُف جوان‌ترین قهرمان بلامنازع شطرنج جهان شد. او عنوان رسمی قهرمان جهان فیده (فدراسیون جهانی شطرنج) را تا سال 1993 در اختیار داشت، تا اینکه اختلاف نظر وی با فیده باعث شد که سازمانی رقیب را با نام اتحادیه شطرنج حرفه‌ای را راه‌اندازی کند. در سال 1997 کاسپاروف با شکست مقابل ابرکامپیوتر شرکت آی بی ام (IBM) به نام دیپ بلو (Deep Blue)، اولین قهرمان جهان شد که مسابقه‌ای با کامپیوتر را تحت استاندارد کنترل زمان واگذار کرد. وی عنوان کلاسیک قهرمان شطرنج جهان را همچنان در اختیار داشت تا اینکه در سال 2000 مقابل ولادیمیر کرامنیک شکست خورد.

کاسپاروف در تاریخ 10 مارچ 2005 بازنشستگی خود از مسابقات حرفه‌ای شطرنج را اعلام کرد، و بعد از آن وقت خود را اختصاص به سیاست و نویسندگی داد. او جنبش جبهه متحد مدنی را تشکیل داد، و به ائتلاف سیاسی “روسیۀ دیگر” که مخالف حکومت و سیاست‌های ولادیمیر پوتین بود پیوست. در سال 2008، او آمادگی خود برای شرکت به عنوان کاندیدا در انتخابات ریاست جمهوری 2008 روسیه را اعلام کرد، ولی عدم موفقیت در یافتن فضای کافی برای حضور تعداد معینی از هوادارانش که از لحاظ قانونی برای شرکت در انتخابات مورد نیاز است او را مجبور به انصراف کرد. کاسپاروف در حال حاضر به عنوان رییس بنیاد جهانی حقوق بشر فعالیت می‌کند. او در سال 2014 تابعیت کروات را اخذ کرد.