آکادمی سوئد تا چند روز دیگر برنده جایزه نوبل ادبیات در سال 2016 را اعلام خواهد کرد. به بهانه همین موضوع، در زیر نگاهی داریم به 10 نویسنده سرشناسی که هرگز موفق به دریافت جایزه نوبل نشدند.
نشان جایزه نوبل ادبیات
لئو تولستوی (Leo Tolstoy)
وقتی که لئو تولستوی برای اولین جایزه نوبل ادبیات در سال 1901 نادیده گرفته شد جنجال بزرگی به راه افتاد. البته، 40 نویسنده و هنرمند سوئدی (از جمله آگوست استریندبرگ نمایشنامه‌نویس) با نامه‌نگاری به او نارضایتی خود را قضاوت نادرست آکادمی ابراز کردند. با این حال، پاسخ تولستوی به هواداران سوئدی‌اش نشان می‌دهد که او با خوش‌بینی با این موضوع برخورد کرد: “من بسیار خوشحالم که بدانم جایزه نوبل به من اهدا نشد. این مرا از مشکل بزرگ چگونه استفاده کردن از این پول نجات داد. مطمئنم که این پول تنها می‌تواند شرارت به دنبال داشته باشد.”
۱۰ نویسنده بزرگی که برنده جایزه نوبل نشدند – لئو تولستوی
مارسل پروست (Marcel Proust)
تقریباً غیرممکن است پیش‌بینی کنیم که چه کسی برنده جایزه نوبل می‌شود، چون که فرایند کاندیدا شدن افراد در هاله‌ای از راز قرار دارد؛ کسانی که می‌توانند در این کاندیدا شدن نقش داشته باشند شامل اعضای آکادمی سوئد، برندگان سابق جایزه، رؤسای انجمن‌های ملی نویسندگان و تعداد برگزیده‌ای از استادان ادبیات است. احتمالاً پروست برای ذائقه آن‌ها چندان مناسب نبود.
۱۰ نویسنده بزرگی که برنده جایزه نوبل نشدند – مارسل پروست
جیمز جویس (James Joyce)
هیچ کس هرگز به ذهنش نرسید که جیمز جویس شخصیت برجسته ادبیات قرن بیستم را نامزد جایزه کند، چه برسد به اینکه بخواهند جایزه اصلی را به او دهند. شاید «شب‌زنده‌داری فینگن‌ها» سرنوشت او را تعیین کرد.
۱۰ نویسنده بزرگی که برنده جایزه نوبل نشدند – جیمز جویس
ویرجینیا وولف (Virginia Woolf)
تنها 13 زن برنده جایزه نوبل ادبیات در تاریخ 115 ساله آن شده‌اند؛ و ویرجینیا وولف مدرنیست معروف در میان آن‌ها قرار ندارد. (فهرست کامل عبارت است از سلما لاگرلوف، گراتزیا دلدا، زیگرید اوندست، پرل اس. باک، گابریلا میسترال، نلی ساکس، نادین گودیمر، تونی موریسون، ویسلاوا شیمبورسکا، الفریده یلینک، دوریس لسینگ، هرتا مولر و آلیس مونرو.)
۱۰ نویسنده بزرگی که برنده جایزه نوبل نشدند – ویرجینیا وولف
خورخه لوئیس بورخس (Jorge Luis Borges)
تصور می‌شود که بورخس به خاطر حمایتش از دیکتاتورهای مختلفی همچون پینوشه در شیلی، فرانکو در اسپانیا و ویدلا در زادگاه خودش آرژانتین، جایزه نوبل را از دست داد. هر چه باشد، آلفرد نوبل می‌خواست که این جایزه به “برجسته‌ترین اثر در مسیری آرمانی” اهدا شود. بورخس در این مورد می‌گفت: “من نویسنده‌ای اهل آمریکای لاتین هستم که هرگز جایزه نوبل را نگرفته‌ام. آن افراد در استکهلم فکر می‌کنند که قبلاً آن را به من داده‌اند.”
۱۰ نویسنده بزرگی که برنده جایزه نوبل نشدند – خورخه لوئیس بورخس
بیشتر بخوانید -> جملات کوتاه در مورد نویسندگی
ولادیمیر ناباکوف (Vladimir Nabokov)
ناباکوف در سال 1974 نامزد دریافت جایزه شد، ولی آن را به دو سوئدی، ایویند جانسون و هری مارتینسون، بازنده شد که از قضا هر دو از اعضای کمیته نوبل در آن زمان بودند. سوئدی‌ها تاکنون هفت بار جایزه آکادمی نوبل را دریافت کرده‌اند، بیشتر از هر ملیت دیگری.
۱۰ نویسنده بزرگی که برنده جایزه نوبل نشدند – ولادیمیر ناباکوف
دبلیو. اچ. آودن (W. H. Auden)
آودن به وسیله داگ هامرشولد برای جایزه نوبل نامزد شد، ولی جالب اینجاست که مقدمۀ آودن در ترجمه کتاب «علائم جاده» اثر هامرشولد به احتمال بسیار زیاد باعث شد جایزه را از دست دهد. گفته می‌شود که لیف بلفراگ، یکی از اعضای آکادمی سوئد، از چیزی که به نظرش اشاره انتقادآمیز آودن به گرایش‌های مسیحایی هامرشولد بود آزرده خاطر شد.
۱۰ نویسنده بزرگی که برنده جایزه نوبل نشدند – دبلیو. اچ. آودن
پریمو لوی (Primo Levi)
کمیته نوبل معمولاً ترجیح داده است که به نویسندگان در سال‌های پایانی عمرشان جایزه اهدا کند؛ جوان‌ترین شخصی که برنده جایزه نوبل شده رودیارد کیپلینگ در سن 42 سالگی بود. پریمو لوی مدت کوتاهی پیش از مرگش در سن 67 سالگی نامزد جایزه نوبل شد.
۱۰ نویسنده بزرگی که برنده جایزه نوبل نشدند – پریمو لوی
چینوا آچبه (Chinua Achebe)
اغلب از آکادمی سوئد به خاطر توجه بیش از حد به اروپایی‌ها انتقاد می‌شود، که شاید به همین دلیل باشد که چینوا آچبه نویسنده بزرگ نیجریه‌ای جایزه را دریافت نکرد. تنها چهار نویسنده آفریقایی تا به حال جایزه نوبل را برده‌اند (وله سوینکا، نجیب محفوظ، نادین گوردیمر، جی. ام. کوئتزی)، درست به تعداد ایرلندی‌هایی (دبلیو. بی. ییتس، جرج برنارد شاو، ساموئل بکت، شیموس هینی) که برنده نوبل شده‌اند.
۱۰ نویسنده بزرگی که برنده جایزه نوبل نشدند – چینوا آچبه
جان آپدایک (John Updike)
آیا می‌توان گفت اهداکنندگان جایزه نوبل ضد آمریکایی هستند؟ به هر حال، آن‌ها غول‌های ادبیات آمریکا از جمله مارک تواین، هنری جیمز و جان آپدایک را نادیده گرفته‌اند. قطعاً جریان‌هایی ضد آمریکایی در اظهارات اعضای آکادمی سوئد وجود داشته است. در سال 2008، هوراس انگدال دبیر دائمی آکادمی در آن زمان اظهار داشت: “ایالات متحده بیش از حد منزوی و کوته‌فکر است. آن‌ها به انداه کافی ترجمه نمی‌کنند و به طور جدی در تبادل نظر بزرگ ادبیات حضور ندارند. این ناآگاهی آن‌ها محدودکننده است.”
۱۰ نویسنده بزرگی که برنده جایزه نوبل نشدند – جان آپدایک
منبع: Telegraph